Зголемувањето на големата поврзаност и растот на неизбежните социјални мрежи во прв план ги извлекоа опасностите од педофилите, кои ги демнат наивните деца ширум светот.
Благодарение на развојот на технологијата и интернетот, светот стана многу помал отколку што беше пред само 20 или 30 години. Со помош на компјутерите или се присутните мобилни телефони, едно лице од Австралија моментално може да комуницира со некого од Сараево, Загреб, Белград… или со кој било друг град и место во земјите од регионот.
Зголемувањето на високите врски и растот на денешните неизбежни социјални мрежи доведе до опасност педофилите да демнат кај наивните деца ширум светот, а службениците од редот и законот предупредуваат дека ова е еден од најизразените и најопасните проблеми.
-Фактот дека 700.000 педофили демнат на Интернет во секој момент покажува колку е сериозен и распространет проблемот со предаторите преку Интернет, вели Саша Живановиќ, потпретседател на белградскиот институт за управување со безбедноста и поранешен шеф на Одделот за криминал од висока технологија на Министерството за внатрешни работи на Србија.
Четири категории педофили на Интернет
-Значи, не зборуваме за вкупниот број предатори, туку зборуваме за бројот што ги демне децата и малолетниците секоја секунда, 24 часа на ден, преку Интернет, социјални мрежи и други популарни онлајн услуги, посочува тој.
Иако голем број родители веруваат дека педофилите, особено предаторите преку Интернет, се нешто што се случува „таму, далеку”, болната реалност е дека во земјите од регионот, има многу повеќе или помалку технички упатени луѓе кои бараат деца кои можат и кои ги користат, додава тој.
„Живееме во време на голема мобилност, каде што родителите трчаат по работа, многу се работи и често пати се случува родителите да дојдат дома да им дадат на своите деца лаптоп, компјутер или мобилен телефон и да ги испратат во собата да се забавуваат за да ги остават да се одморат по напорниот ден. И тие не се ни свесни дека можат да ги остават децата сами со експлозивна направа, има толку многу закани на Интернет “, додава Живановиќ.
Поранешниот шеф на Одделот за високо технолошки криминал на Министерството за внатрешни работи на Србија посочува дека има четири категории педофили на Интернет: првите се таканаречените колекционери, кои пристапуваат до сајтови за педофили и преземаат содржини до нивните уреди; втората категорија се „собирачи-дистрибутери”, кои преку разни скриени форуми разменуваат техничко знаење и совети како полицијата да не ги открие во нивните намери; потоа има „производители”, односно оние што произведуваат и продаваат педофилски материјал; и, конечно, категоријата што претставува најголем проблем за полициските сили, а тоа се „интернет предатори воајери”, кои пристапуваат само до страници со педофилска содржина, без да преземаат материјал, што го отежнува нивното откривање и апсење.
Експертот посочува дека клучот за борбата против онлајн предаторите лежи во родителите.
„Функционирањето на Интернетот им овозможи на овие предатори лесно да им пристапат на жртвите. Денес имаме проблеми со кои не се соочија претходните генерации “.
Тој посочува дека, и покрај мислењето на мнозинството, целите на педофилите не се само девојчињата, туку и голем број момчиња.
„Никој не е сигурен…”
Тие многу лесно наоѓаат потенцијална жртва
Истражувањето спроведено во Србија покажа колку е тешко да се направи профил на онлајн предатор, посочува Живановиќ, каде што беше откриено дека педофили порано биле 20-годишни студенти и постари луѓе, земјоделци, но и свештеници. Толку разновидност во заднината на онлајн предаторите ја прави работата на полициските сили уште потешка.
Денешните генерации практично пораснаа со нови технологии и социјални мрежи, каде што целиот живот е префрлен во сферата на Интернетот, и важно е да се добијат што повеќе лајкови и комплименти, додава тој, што им ја олеснува работата на предаторите.
-Педофилите можат многу лесно да најдат потенцијална жртва, да дознаат се за неа преку објавите на Фејсбук или Инстаграм, кои денешните деца повеќе ги користат, да ги следат на ТикТок и слично и да дознаат се за нив. Потоа стапуваат во контакт, почнува општествениот инженеринг, каде што ја добиваат довербата на децата, застануваат покрај нив, зборуваат против нивните родители, наставници, пријатели кои им се налутиле … Се што можат да ја добијат довербата. Полека добиваат информации за тоа каде живеат, на која адреса, со кого … Како да се добие доверба, има барања за фотографии, видеа, кои потоа често се користат за традиционална уцена, со цел да се принудат децата да направат многу повеќе. Понекогаш станува збор за „голи” фотографии, понекогаш за состанување, а потоа и за физичко малтретирање. Постојат многу методи што предаторите ги користат за да ја постигнат својата цел, вели потпретседателот на белградскиот институт за управување со безбедноста.
Родителите прават нарачки за своите деца преку Интернет
И колку што изгледаше дека децата се виновни за овој развој, Живановиќ посочува дека клучот за борбата против онлајн предаторите лежи во родителите.
„За жал, голем број родители не се ни свесни колку закани има на Интернет за нивните деца. Тие мислат дека ако се во просторијата до компјутерот, децата се безбедни. И тоа е далеку од вистината “.
Дури и многу родители создаваат налози за своите деца на социјалните мрежи, лажат за нивната возраст, со цел да имаат повеќе време за себе, а всушност ги ставаат своите деца во опасност и ги изложуваат на несоодветна содржина.
„Ако социјалната мрежа мисли дека се работи за корисник постар од 13 години, ќе постави сцени на насилство, секс, ќе предложи разни потенцијални пријатели. Со причина постојат ограничувањата за 13 години”.
Истовремено, ако веќе одлучат да создадат налози за децата на социјалните мрежи, се препорачува да се користи семејна адреса, за родителите да имаат што поголема контрола врз онлајн животот на своето дете.
Покрај тоа, тука е проблемот на „споделување”, каде што родителите буквално ги споделуваат сите информации и фотографии од своите деца, од ултразвучни фотографии од неродени бебиња во утробата, до фотографии од деца на плажа без облека, се друго, предупредува Живановиќ.
„Како моето дете да биде безбедно”
„Со ова тие буквално им ги пласираат своите деца на потенцијалните предатори, а никој со сигурност не знае кого имаме за пријател и кој ќе ги види тие фотографии.
Особено кога ќе земете во предвид дека она што некогаш е објавено на Интернет останува засекогаш на Интернет. Ако родителите сакаат да објавуваат фотографии од деца на Интернет, советот е детето да носи капа, да не го гледа јасно профилот на лицето, детето да носи очила…
„Ако родителите се сомневаат во оваа тема, нека пишуваат во пребарувачот„ како да го заштитам моето дете на Интернет “и ќе најдат неколку совети”.
Покрај тоа, самите фотографии често содржат голем број податоци, како што е геолокација што овозможува да ја одредите точната локација каде што е направена фотографијата, или ако со пребарување на фотографијата можете да ги најдете тие локации на Интернет.
„Понекогаш ја гледате адресата на куќата, регистарската табличка на автомобилот … сите овие информации можат да им овозможат на педофилите да ја откријат вистинската локација на детето со малку напор”.
Затоа, неопходно е родителите да бидат добро информирани за сите закани, но и начините за нивно спротивставување.
„Денеска, има толку многу страници што им нудат на родителите бесплатни информации за тоа како да ги заштитат децата, кои правила да ги воведат, што да направат ако постои сомневање дека некој злонамерно контактира со нивните деца. Едукацијата на родителите е клучна, и тие самите можат да го сторат тоа “.
„Преземање на законот во свои раце”
Како што вели, во Србија се работи многу за информирање на родителите и заштита на децата, така што е формиран Националниот контакт центар за безбедност на децата на Интернет, каде што може да се пријават сите потенцијални проблеми и да се добијат соодветни информации и помош На Покрај тоа, рекламите што ја зголемуваат свесноста за ова прашање редовно се емитуваат на националните фреквентни телевизиски канали, со цел да ги охрабрат родителите да станат поинформирани и посвесни за опасностите со кои се соочуваат децата, додаде тој.
Од друга страна, се случува родителите „да го земат законот во свои раце” и со помош на хакери да откријат каде се наоѓаат луѓето кои биле во контакт со нивните деца, по што често ги претепуваат, но со тоа практично ги заштитуваат педофилите, бидејќи тие докази потоа не може да се користат во судска постапка. Или, вели тој, се случуваше родителот да скрши телефон или лаптоп и на тој начин физички да ги уништи потенцијалните докази против онлајн предаторите.
Живановиќ забележува дека никој не ги познава децата подобро од нивните родители и родителите ќе бидат првите што ќе забележат доколку нешто се случи. Затоа, неопходна е отворена комуникација помеѓу децата и родителите, каде што децата треба јасно да се привлечат кон се што демне на Интернет, но, исто така, не треба да има осуда ако детето признае дека разговарало со странци.
„Дете нема да се довери ако повторно се најде во слична ситуација, доколку е изложено на осуда и напади. Довербата и разговорот се клучни “.
Важноста на образованието на родителите
Потпретседателот на белградскиот Институт за управување со безбедноста затоа посочува дека најголемата одговорност за безбедноста на децата на Интернет ја имаат родителите, а потоа училиштето и државата.
„За жал, полицијата дејствува само откако ќе се случи нешто. И понекогаш е доцна “.
„Педофилите не го користат само Фејсбук. Тие исто така користат Инстаграм, ТикТок, СМС, Вибер и Ватсап, и често користат онлајн видео игри за да стапат во контакт со деца. Не можеме да ги заштитиме децата со тоа што ќе им го одземеме интернетот дома, ќе им ги одземеме преносните компјутери, бидејќи денес и најмалите деца имаат мобилен телефон, ќе одат на училиште, кај другар, а таму нема никакви ограничувања за тоа што можат и со кого можат направат преку Интернет, и што може да се развие во директен контакт. Затоа, образованието на родителите, а потоа и образованието на децата преку отворена комуникација е од најголема важност “.