Дозволете ми денеска да направам еден редок преседан: на местото на мојата колумна, да ви го пренесам текстот на д-р Станимир Панајотов од Софија, кој е постдокторант во Центарот за академски истражувања во Софија и визитинг професор во Институтот за општествени и хуманистички науки во Скопје. Не сум имал чест лично да го запознам г. Панајотов, но тој е еден од многуте интелектуалци во Бугарија кои деновиве јавно излегоа со критики за политиката на својата влада во врска со ветото за Република Северна Македонија.
Јас ништо попаметно не би можел да напишам од ова што го кажува д-р Панајотов. Текстот е малку подолг за вообичаениот простор на моите колумни, но доколку имате трпение да го прочитате до крај, нема да зажалите за потрошеното време! Повелете…
пишува: Станимир Панајотов / 18.11.2020, Софија
Еве еден мој обид за аналитички белешки во однос на очекуваното вето против С. Македонија од наша страна. Ги следам внимателно интервјуата, позициите, текстовите и тука намерно се обидувам да искажам неискажани или ретко кажувани тези/размисли, без да ги пренебрегнувам другите моќни анализи и позиции.
За Бугарија:
Целата работа има внатрешно-политичко потекло, таа е насочена за домашна употреба, надворешно-политичкиот инструмент – ветото – навистина е „инструмент“, но тој ги доведува во заблуда сите со својот „ефект“ и, на крајот, С. Македонија е најмалку интересниот и важен елемент.
Како и во секоја историска фантазија, главниот лик е раскажувачот! Практично, тука „надворешната политика“, едноставно, е последица на домашни фантазии и оргазми, кои имаат битова-претшколска основа. Ветото е надворешно-политичка последица на внатрешно-политичка несигурност, изродена од типичното за Бугаринот вљубување во позицијата на историски губитник. Златомир Златанов на едно место вели: „Бугаринот се гордее со истетовираните историски рани“. Од тие тетоважи владата денес сака да направи фреска.
Значи, не станува збор само за тоа дека ни претстојат избори. Овој избор на Бугарија е направен, но не толку одамна. Тој има корен во живковизмот и нашата историска школа, во голема мерка поврзана со Александар Брмов во Институтот за историја на БАН. Тука повторувам многумина, но важно е да се каже дека за разлика од целиот ГЕРБерски (но и универзален за бугарската транзиција) антикомунизам, очигледно е невозможно да се разделиме само со комунистичкото трансисториско лудило на историографијата. Тоа е историско училиште не постаро од две генерации, старо приближно 60 години. Ова е занемарливо краток период на историографски заблуди и фантазми, ако размислуваме за историски корекции и општи компромиси. Не случајно Бугарската академија на науките толку жестоко брани една псевдо-палеоархеолошка позиција за јазикот; не случајно, ТАА книга на БАН беше веројатно првиот бестселер на оваа институција од почетокот на транзицијата (ја видов со свои очи во рангирањето на една онлајн книжарница). Свртувањето кон националистичката историја на Живков е, едноставно, одраз на растечкиот етнокомпензаторски неуспех на политиката на „социјализмот во една земја“ од времето на СССР – тоа не е многу сложено! Во практика, денешното вето е далечен одраз на политиката на социјализмот во една земја. Захариева и нејзиниот тим, претседателот, премиерот и сите тие, всушност, ја бранат токму оваа политика преку ова елитно вето, неразбирливо за светот. Но, никој нема да седне да ја проучува оваа генеза, и така треба во еден нормален свет на политиката.
Целата колумна на Сашо Орданоски за Цивил Медиа на следниот ЛИНК.