Ситуација 1: Не така далечната 2012 година, еден топол августовски ден јас со „стомак до заби“, се наоѓам во одделот на МВР во Македонска радио телевизија. Морам да ја сменам возачката дозвола, иако ми беше речиси нова, за биометриска пред да помине рокот. И бидејќи немав фиксен телефон за да закажам термин за сликање решив да одам и да закажам на лице место.
пишува: Маја Ивановска
„Добар ден – Добар ден!“
„Сакам да закажам за термин за сликање за возачка дозвола“.
„Во ред, само момент“, ми вели Весна, службеничката на шалтерот, џвакајќи го последното парче од ѓеврекот. Името и го прочитав од картичката закачена на кошулата со остатоци од сусам. „23 октомври“.
„Госпоѓо“, и велам повлекувајќи се наназад за да може подобро да ме види, т.е. да го види мојот стомак, „на 23 октомври јас може ќе бидам во породилна сала, нема ли некој слободен термин поскоро, или некаква итна постапка?“
„Јас да не сум ти го направила бебето па што мене ми викаш?“, ми одговара, со сè уште полна уста.
„Не Ви викам, Ве прашувам“, зачудено и возвраќам.
„Не знам, ене онде горе ти е шефот он нека ти каже“, ми се раздра, си стана од столчето и замина иако зад мене имаше уште луѓе кои чекаа на ред.
Ок. Го барам шефот. Вртам низ ходниците, прашувам уште еден службеник кој ме упатува кон вратата од канцеларијата на шефот. Таму веќе чекаат десетина луѓе. Ок. Ќе чекам, ако не сега, пак ќе морам да доаѓам…
Чекањето пред канцеларијата на шефот беше уште една потврда за тоа дека меѓу нас луѓето не постои никаква почит. Не очекував дека само затоа што сум бремена ќе ми отстапат ред да влезам поскоро наместо да стојам половина час, ама исто така не очекував ниту дека ќе бидам гмечена, буткана и без воздух. Тогаш сфатив дека силата со која се туркаш до вратата и ги гушиш сите околу тебе, не оставаш простор ниту да излезе оној кој е веќе внатре е обратно пропорционална од времето на чекање…
Во целата таа турканица се отвори вратата и еден господин се обидува да излезе меѓу луѓето кои се буткаат да влезат, од канцеларијата се подава главата на шефот, ме здогледува, на висок тон ги враќа луѓето наназад прави место и ми вели да влезам. Велам во ред е ќе си го почекам редот. Останатите почнуваат да се бунат. Шефот им објаснува дека сум бремена и инсистира да влезам. Влегувам. Вратата се затвора. Сѐ уште ги слушам сочните пцовки од другата страна.
„Добар ден! Кој е вашиот проблем и како можам да ви помогнам“, ми вели шефот Фатмир. Името го пишува на таблата на вратата од канцеларијата.
„Дојдов да закажам термин за возачка дозвола. Службеничката на шалтер ми кажа дека можам да се сликам на 23 октомври. Видете, јас сум бремена и токму во тој период ми е терминот за породување. Не знам воопшто што ќе се случува со мене и дали ќе можам да го испочитувам закажаниот термин. Постои ли некаква итна постапка?“, го прашувам.
„Ја носите ли старата возачка?“ ме прашува.
„Да“.
„Дајте ми ја“. Ја зема возачката. Ми подава лист – барање за издавање на нова биометриска возачка дозвола. „Пополнете го ова“, ми вели.
Пишувам. Додека го пополнувам листот ме прашува дали сакам вода, каде ќе се пораѓам, ми кажува за жена му, отприлика сме во ист термин, споделуваме искуства со доктори… Јас сѐ уште збунета од односот. Не ми се верува дека сум во истата зграда.
„Имате ли картичка“, прашува.
„Не, немам. Имам пари – кеш.“, одговарам.
„Во ред малку ќе ме почекате подолго, но веднаш ќе појдам во банката да уплатам“, ми вели. Јас занемев. Објаснувам дека нема потреба, дека можам сама да завршам работа, само да ме упати каде да одам. Инсистира да останам и да чекам. Почнуваме да се натегаме. Попуштам и му ги подавам парите потребни за уплата. Излегува и ме остава да чекам со чаша студена вода.
По дваесеттина минути се враќа. Можеби беа и помалку, ама мене ми се чинеа како вечност.
„Појдете со мене“. Станувам излегувам од канцеларијата и додека заминувам ги слушам коментарите на двајца господа кои чекаа пред вратата. „Шиптарска работа! Ние ќе си чекаме!“.
Застанав и во моментот кога сакав да му се развикам на коментаторот, шефот само ми ја повлече раката и ми рече: „Во ред е. Навикнав! Ајде да завршиме работа, па потоа ќе му помогнам и нему“. Каков зен, човече, си мислам во себе и не ми се верува на леснотијата со која ги изговори овие зборови.
Шефот ме носи до кабина за сликање. Му кажува на колегата на албански (од она што успеав да разберам) да ме слика веднаш, да не чекам. Ме слика ми ги враќа документите и ми кажува да дојдам за десет дена да си ја подигнам возачката. Се заблагодарувам.
Заминувам како во бунило, не ми се верува што се доживеав за отприлика еден час.
* * *
Ситуација 2: Ноември 2014, Хируршка болница „Св. Наум Охридски“, попозната како Градска. Јас и син ми чекаме на ред во итната дежурна служба. А службата е толку итна што те фаќа страв дали ќе завршиш задутре…
Целата колумна за Цивил на следниот линк